دتکتورهای دودی یونیزاسیون به دلیل استفاده ماده رادیواکتیو دیگر مورد استفاده قرار نمیگیرند، این دتکتورها به دلیل مضرات فراوان برای محیط زیست و مشکل بودن بازیافت شان از لیست تولیدات کمپانی ها خارج شده است،
این دتکتورها از نوعی ماده رادیواکتیو ضعیف به نام آمریسیوم (Americium 241)جهت یونیزه شدن گازهای داخل محفظه ی دتکتور استفاده می کند. این دتکتورها دارای دو الکترود مثبت و منفی بوده که جهت تشخیص دود از از جریان الکتریکی ضعیفی بین این دو الکترود استفاده می شود. در صورت ورود دود به داخل محفظه ی دتکتور موجب کاهش جریان الکتریکی بین دو الکترود شده و پس از آن سیگنال حریق برای پانل ارسال میگردد. دتکتور دودی یونیزاسیون به جهت اندازه گیری دقیق در محیط هایی که دارای رطوبت بالا و یا تغییرات فشار هوا دارند استفاده میگردد، این دتکتورها از دو محفظه تشکیل گردیده که یکی از محفظه ها با هوای بیرون در ارتباط بوده و دیگری محفظه مرجع نامیده می شود،
در شکل زیر می توان طریقه عملکرد دتکتور دودی یونیزاسیون را مشاهده کرد:
آشکارسازهای یونی نسبت به آشکارسازهای نوری از حساسیت بالاتری برخوردار بوده و اغلب حساسیت بالا موجب آلارم کاذب می شود از این رو در این نوع دتکتورها می بایست به جهت اطمینان از وجود دود از DELAY در ارسال آلارم استفاده گردد، در صورتی که طی ۵ دقیقه سطح دود همچنان در حالت PRE ALARM باقی ماند و یا رو به افزایش رفت آلارم ارسال گردد.
در صورتی که مقدار دود موجود از سطح PRE ALARM کاهش یابد دتکتور هیچ پیامی را مبنی بر وقوع حریق به مرکز اعلام نمی کند، چنانچه قبل از پایان زمان DELAY مقدار دود افزایش یابد، دتکتور بدون این که در انتظار به سرآمد زمان DELAY باشد پیام را ارسال می نماید.